Είδαμε
στο αμέσως προηγούμενο άρθρο πώς η
κοινωνία προωθεί με προκατάληψη και
κακοβουλία το δόγμα “δούλευε για να
δουλεύεις” αποσκοπώντας στο να σου
αφαιρέσει χρόνο, ενέργεια, κοινωνικές
επαφές και δυνατότητα ανοικτής σκέψης.
Η παραπάνω προπαγάνδα όμως δεν είναι
πάντα αρκετή γιατί αφενός ο καθένας
μπορεί να μην έχει την ίδια διάθεση για
βαρύ ρυθμό εργασίας από τη στιγμή που
έχει εξασφαλίσει τις οικονομίες που
είχε στόχο, αφετέρου πάντα είναι δέλεαρ
το να προτιμήσει άλλες ενασχολήσεις
που του αρέσουν. Πώς ενεργεί λοιπόν η
κοινωνία μας για να καλύψει και αυτές
τις περιπτώσεις? Μα φυσικά με τον ίδιο
τρόπο που χρησιμοποιεί τον αναρχισμό
στην αντίπερα όχθη της δεξιάς ιδεολογίας
όπως περιγράψαμε στα αντίστοιχα πολιτικά
άρθρα. Αφού δούλεψες και έβγαλες λεφτά,
κι αφού “αργία μήτηρ πάσης κακίας”,
τώρα κατανάλωσέ τα μια και ούτως ή άλλως
ξαναδουλεύοντας θα ξαναβγάλεις κι άλλα.
Στο
“κατανάλωσέ τα” όμως ποτέ δε σου
υποδεικνύει ότι πρέπει να το κάνεις με
μέτρο ώστε να είσαι οικονομικά ανεξάρτητος
και να διαθέσεις τα υπόλοιπα σε ανώτερα
αγαθά, σε πολύ πιο σημαντικά πράγματα.
Που μπορεί να είναι ενδεχομένως μια
εγχείρηση για την υγεία σου που δεν την
καλύπτει το δημόσιο, κονδύλια για να
σπουδάσει ή να λάβει μια αξιόλογη
κληρονομιά το παιδί σου, μια αντικατάσταση
σύνταξης για σένα ώστε να μην κρέμεσαι
από το αν και πότε θα σου τη δώσει το
κράτος βάσει των ενσήμων σου, ένα ταξίδι
για ένα μέρος μακρυνό που πάντα ήθελες
να δείς πώς είναι. Σε ενθαρρύνει λοιπόν
να μη μένουν και πολλά χρήματα στα χέρια
σου, με το επιχείρημα ότι έτσι πάνε
χαμένα ή ότι η πιό κατάλληλη περίοδος
να τα χαρείς θα είναι όταν συνταξιοδοτηθείς
και θα έχεις πολύ περισσότερο χρόνο, κι
ένας τρόπος να τσιμπήσεις το δόλωμα
είναι το σύστημα των δόσεων για να
εξασφαλίσεις κάτι πολύ ακριβό. Δόσεις
για οικόπεδο ή σπίτι ή αυτοκίνητο ή άλλο
είδος μεγάλης αξίας που δε διαθέτεις
επί του παρόντος το σύνολο του κεφαλαίου
να το αγοράσεις κατευθείαν, δεσμεύοντάς
σε να εργάζεσαι και να πληρώνεις για
πολλά χρόνια ποσό που λόγω τόκων θα
υπερβεί κατά πολύ την αληθινή αξία του
είδους, και αν κάποια στιγμή αδυνατείς
να τις καταβάλεις όχι μόνο θα σου
κατασχεθεί αλλά και θα εξακολουθείς να
οφείλεις το ποσό. Και αν έχεις υποθηκεύσει
κάποιο οικόπεδο- κατοικία και γίνει
κατάσχεση παίρνεις πίσω πολύ μικρότερο
ποσό από την κανονική αξία του
υποθηκευμένου.
Για
να σε τυλίξει λοιπόν πάλι με την εργασία,
ή να σε εξαπατήσει κλέβοντάς σου ποσά
μέσω δόσεων- κατασχέσεων, σου προτείνει
ικανοποιήσεις- εξυπηρετήσεις χαμηλής
αξίας που σου τρώνε το βιός χωρίς να το
καταλάβεις` αν αθροίσεις τα αντίστοιχα
έξοδα προκύπτει και το μέγεθος της
απάτης. Πάρε καφέ- τυρόπιτα- μερίδα
φαγητό στην εργασία σου κάθε μέρα γιατί
είναι γυφτιά- κοινοτοπία να τα ετοιμάσεις
από το σπίτι, φάε στην ταβέρνα αντί στο
σουβλατζίδικο γιατί τα παιδάκια είναι
πιό νόστιμα, αγόρασε ρούχα- παπούτσια
μάρκας για να αρέσεις και να κάνεις
εντύπωση στους άλλους, ψώνισε επώνυμα
προιόντα από το σούπερ μάρκετ αφού σε
σχέση με τα μή επώνυμα θα είσαι σίγουρος
για την ποιότητά τους, πάρε καινούργιο
αυτοκίνητο/υπολογιστή μια και με ένα
μεταχειρισμένο μπορεί να προκύψουν
ελαττώματα, ανανέωσε τα έπιπλά σου ή
την κουζίνα σου χρησιμοποιώντας ακριβά
υλικά γιατί θα μείνουν για μιά ζωή,
νοίκιασε στις διακοπές σου υπερλούξ
δωμάτιο σε ξενοδοχείο για να σου μείνουν
αξέχαστες κλπ. Πολλοί μάλιστα έχουν
τόσο επηρεαστεί από την παραπάνω
προπαγάνδα που έχοντας εξαντλήσει τους
δικούς τους πόρους κλέβουν τους
συνανθρώπους τους μέσω δανείων που δεν
επιστρέφουν για να ικανοποιήσουν την
κακή τους συνήθεια να ξοδεύουν αλόγιστα.
Όταν άλλωστε κάποιος χάσει την αίσθηση
του μέτρου είναι δύσκολο να συγκρατήσει
την κατρακύλα του εαυτού του που θα
ακολουθήσει. Και η κοινωνία επιχειρεί
πάντα να τον παρασύρει εμφανίζοντάς
του μόνο τα πλεονεκτήματα, τις απολαύσεις
που θα έχει δηλαδή, και όχι τα μειονεκτήματα
όπως είναι ο χρόνος που θα χρειαστεί
για να ξαναποκτήσει τα ίδια ποσά ή τα
πανωτόκια που θα φορτωθεί για πολύ
καιρό. Πολλοί αδυνατούν να συλλάβουν
ότι το μείζον θέμα στην απόφαση να
αγοράσεις κάτι δεν έχει πάντα να κάνει
με το ποσό αυτό καθεαυτό αλλά με το αν
το αντίστοιχο αγαθό έχει πράγματι την
αξία που αντιστοιχεί σε αυτό. Έτσι μπορεί
για παράδειγμα να βιάζονται να πάνε
κάπου και να προτιμήσουν αντί του
λεωφορείου να χρησιμοποιήσουν ταξί και
να δώσουν 20-30 ευρώ γιατί σκέφτονται ότι
οικονομικά έχουν το περιθώριο να τα
δώσουν, δεν έχουν σκεφτεί όμως ότι τα
“τζάμπα και βερεσέ” 20-30 ευρώ αντιπροσωπεύουν
περίπου ένα μεροκάματο, με λίγα λόγια
χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί σε μια
ολόκληρη εργάσιμη ημέρα. Που θα μπορούσαν
να μην το είχαν διαθέσει και στη
συγκεκριμένη εργάσιμη ημέρα, αντί να
κοπιάσουν τόσες ώρες με την εργασία και
τη μετακίνηση, θα μπορούσαν να ξεκουραστούν
στο σπίτι τους και να ασχοληθούν με ότι
αγαπούν, πράγμα πολύ πιο υγιές και
προτιμητέο. Μηνύματα σαν αυτά δυστυχώς
απουσιάζουν σκοπίμως από την κοινωνία
μας, είτε στα σχολικά μαθήματα είτε στα
ΜΜΕ. Η έννοια συγκεκριμένα της ισορροπίας
ενασχολήσεων και ως εκ τούτου της ψυχικής
ισορροπίας απουσιάζει παντελώς. Αν όμως
κάποιος βάλει κάτω τα δεδομένα θα
καταλάβει ότι οι πολυτέλειες που θέλει
να μας τις κάνει συνήθεια η κοινωνία
και σχεδόν αχρείαστες είναι καί
μακρορπόθεσμα αποβαίνουν βλαβερές. Και
αυτό δεν ισχύει μόνο στον καταναλωτισμό
στον οποίο θέλει να μας προσηλυτίσει η
κοινωνία αλλά και σε όλες τις ενασχολήσεις
γενικότερα` ότι κάνεις άμεσα σήμερα για
τη στιγμιάια σου απόλαυση μπορεί να
προκύψει επιβλαβές αύριο και μπορεί να
είναι οτιδήποτε. Μπορεί να αφορά για
παράδειγμα καταναλωτισμό, αλκοολισμό,
εξάρτηση από βιντεοπαιχνίδια, κάπνισμα,
χρήση ναρκωτικών, αργοσχολία, ακόμη και
εφήμερες σχέσεις. Η έννοια του μέτρου
πρέπει να υπάρχει σε όλα τα πράγματα.
Συμπερασματικά προσοχή στον τρόπο που
προσπαθεί η κοινωνία να μας κάνει να
καταναλώνουμε υπερβολικά και να έχουμε
ανούσιες ενασχολήσεις, πάντα με ύπουλο
σκοπό να εξαρτώμαστε από αυτήν και να
μας ελέγχει.
